Rolau a chyfrifoldebau aelodau'r Bwrdd

Mae angen i'ch Bwrdd gyflawni ei holl gyfrifoldebau cyfreithiol a rheoleiddiol ac mae'n atebol i'w randdeiliaid. Mae aelodau'r Bwrdd yn gyfrifol yn unigol ac ar y cyd am sicrhau bod y busnes cymdeithasol yn cael ei lywodraethu'neffeithiol ac yn gyfrifol. Mae angen i holl aelodau'r Bwrdd fod yn ymwybodol o'u dyletswyddau a'u cyfrifoldebau.

Cyfrifoldebau a dyletswyddau Cyfarwyddwr Cwmni

Cyfrifoldeb ariannol a chyfreithiol am redeg y cwmni ac am gyflwyno gwybodaeth i Dŷ'r Cwmnïau ar amser:

y datganiad cadarnhau
y cyfrifon blynyddol
unrhyw newid yn swyddogion eich cwmni neu eu manylion personol
newid i swyddfa gofrestredig eich cwmni
cofrestru ffioedd (morgais).

Dyletswyddau cyffredinol:

cydymffurfio â Dogfen Lywodraethu'r cwmni
gweithredu er budd y cwmni i hyrwyddo llwyddiant y cwmni
cymhwyso barn annibynnol
gweithredu gyda gofal, sgil a diwydrwydd rhesymol
er mwyn osgoi gwrthdrawiad buddiannau
peidio â derbyn buddion trydydd parti
cyfrinachedd.

Canllawiau pellach

Canllawiau: Bod yn gyfarwyddwr cwmni

Dyletswyddau a chyfrifoldebau ymddiriedolwyr

Cyfrifoldeb ariannol a chyfreithiol am redeg yr elusen ac am ddarparu gwybodaeth i'r Comisiwn Elusennau ar amser:

adroddiad blynyddol-
cyfrifon blynyddol
newidiadau o ran ymddiriedolwyr
adrodd ar faterion allweddol.

Dyletswyddau cyffredinol:

sicrhau bod yr elusen yn cyflawni ei dibenion er budd y cyhoedd
cydymffurfio â Dogfen Lywodraethol yr elusen a'r gyfraith
gweithredu er budd yr elusen
rheoli adnoddau’r elusen yn gyfrifol
gweithredu gyda sgil a gofal rhesymol-sicrhau bod eich elusen yn atebol.

Canllawiau pellach

Canllawiau: Yr ymddiriedolwr hanfodol

Cyfarwyddwyr Cymdeithasau Cofrestredig

Trefnodd Deddf Cwmnïau 2006 ddyletswydda u Cyfarwyddwyr (codeiddiedig) ar gyfer cwmnïau cyfyngedig. Er nad yw'r codeiddiad hwn yn berthnasol i Gymdeithasau, mae'r dyletswyddau cyffredinol a nodir yng nghyfraith cwmnïau yn seiliedig ar gyfraith gyffredin ac egwyddorion teg. Nid oes rheidrwydd ar G yfarwyddwyr Cymdeithasau i'w dilyn, ond mae gwneud hynny’n golygu y dilynir yr arferion gorau.

Rhaid i Gyfarwyddwyr Cymdeithasau Cofrestredig hefyd weithredu yn unol â Deddf Cymdeithasau Cydweithredol a Chymdeithasau Budd Cymunedol 2014. Dylai cyfarwyddwyr gyflawni eu dyletswyddau a'u cyfrifoldebau cyfreithiol mewn ffordd sy'n ceisio sicrhau bod y Gymdeithas yn parhau i fod yn ymrwymedig i weithredu fel busnes cydweithredol llwyddiannus yn unol â'r gwerthoedd a'r egwyddorion a nodir yn Natganiad Hunaniaeth G ydweithredol Rhyngwladol y Gynghrair Gydweithredol. Dyma sail pob cwmni cydweithredol ac mae'n gwasanaethu buddiannau ac yn diogelu asedau aelodau'r Gymdeithas drwy arfer barn annibynnol a gwrthrychol.

Yn fras, mae tri chategori o ddyletswydd gyfreithiol:

Y ddyletswydd i fod yn ddidwyll
Y ddyletswydd i gymryd gofal
Y ddyletswydd i ufuddhau i'r gyfraith.

Mae canllaw manwl ar y Cyfarwyddwr Cymdeithas Hanfodol ar gael gan Co-operatives UK.

Dealltwriaeth ar gyfer holl aelodau'r Bwrdd ar eu rolau a'u cyfrifoldebau

Er mwyn cynorthwyo holl aelodau'r Bwrdd i gael gwell dealltwriaeth o'u rolau a'u cyfrifoldebau, dylech ystyried rhoi'r ddogfennaeth ganlynol ar waith:

Disgrifiad o rôl aelod o’r bwrdd
Cod ymddygiad ar gyfer aelodau’r Bwrdd
Rolau swyddi swyddogion unigol – Cadeirydd, trysorydd ac ysgrifennydd
Pecyn sefydlu (neu lawlyfr aelodau’r Bwrdd) ar gyfer pob aelod newydd o’r Bwrdd sy'n rhoi gwybodaeth allweddol am y busnes a'u rolau ynddo
Polisi Gwrthdaro Buddiannau a Chofrestr Buddiannau Aelodau ’r Bwrdd ( Gweler Cofrestr buddiannau aelodau Bwrdd)

O safbwynt ymarferol, gall y Bwrdd ddewis dirprwyo rhywfaint o'i weithgarwch er mwyn sicrhau bod y busnes cymdeithasol yn rhedeg yn esmwyth.mwyn sicrhau bod y busnes cymdeithasol yn rhedeg yn esmwyth.

Sylwer, er y gall y Bwrdd ddirprwyo ei awdurdod, na all ddirprwyo ei gyfrifoldeb cyffredinol ac yn y pen draw mae'n gyfrifol am bopeth sy'n digwydd mewn busnes.Er mwyn bod yn effeithiol, mae angen i brosesau dirprwyo fod yn gyfreithlon, yn systematig a bod wedi’u goruchwylio’n briodol. Gellir dirprwyo i swyddogion, is-bwyllgorau neu wirfoddolwyr a staff cyflogedig. Mae angen i chi sicrhau:

Bod unrhyw brosesau dirprwyo yn unol â'ch dogfen lywodraethol
Bod y ddirprwyaeth wedi'i dogfennu'n glir gan nodi cylch gorchwyl penodol (rheolau gweithredu ar yr hyn y gallant ac na allant ei wneud) ar gyfer is-bwyllgorau, a dogfennau awdurdod dirprwyedig priodol ar gyfer staff a gwirfoddolwyr sy'n nodi terfynau ariannol lle y bo'n briodol
Y sefydlir mecanwaith adrodd clir i'r Bwrdd fonitro ei ddirprwyaethau.

Gweler Cylch gorchwyl pwyllgor enghraifft