Canser y coluddyn, neu ganser y colon, yw un o'r canserau mwyaf marwol ledled y byd, gyda bron 60% o achosion yng Nghymru yn cael diagnosis yn hwyr, gan arwain at gyfraddau marwolaethau uwch. Sefydlwyd CanSense yn 2018 allan o ymrwymiad i fynd i'r afael â'r mater brys hwn trwy ddatblygu datrysiad diagnostig arloesol, hygyrch. Heddiw, mae CanSense yn dîm o 13 dan arweiniad y cyd-sylfaenydd, Dr Adam Bryant. Mae'r busnes yn dod â gwyddonwyr, clinigwyr ac arbenigwyr busnes arobryn at ei gilydd i wneud canfod canser cynnar yn fforddiadwy ac yn rhywbeth y gellir ei gynyddu.
Mae CanSense wedi cyrraedd cerrig milltir trawiadol, o ennill gwobr NIHR a sicrhau cyllid sbarduno yn 2022 i ennill cydnabyddiaeth drwy'r Wobr Arloesi, Gwobr Her Endosgopi Prifddinas-Ranbarth Caerdydd a Gwobr Dewi Sant yn 2023. Mae CanSense bellach ar fin ehangu ledled y DU, Ewrop a'r Unol Daleithiau, gan adeiladu ar bartneriaeth labordy achrededig ISO 15189 a'i achrediad ISO 13485 ei hun.
Mae'r cwmni hefyd wedi sicrhau lle yn Rhaglen Cefnogi Arloesi Hyblyg SMART Llywodraeth Cymru, sy'n helpu busnesau i arloesi a chreu cynhyrchion a gwasanaethau newydd.
Gyda chymorth Rhaglen Cyflymu Twf Busnes Cymru (BWAGP), mae CanSense mewn sefyllfa dda i ehangu ei effaith ar ganfod canser yn gynnar. Yma, mae Dr Adam Bryant, Prif Swyddog Gweithredol CanSense, yn rhannu'r daith y tu ôl i'r cwmni, yr heriau y maent wedi'u goresgyn, a sut mae BWAGP wedi chwarae rhan hanfodol wrth hyrwyddo ei genhadaeth i achub bywydau drwy atebion diagnostig arloesol.
Dwedwch wrthym ni am CanSense.
Sefydlwyd CanSense i fynd i'r afael ag angen critigol: canfod canser y coluddyn yn gynharach i wella canlyniadau cleifion. Dechreuodd ein taith ni gyda blynyddoedd o ymchwil dan arweiniad yr Athro Dean Harris a Peter Dunstan ym Mhrifysgol Abertawe, gan archwilio ffyrdd newydd o wneud diagnosis o ganser y coluddyn cyn iddo gyrraedd cyfnodau datblygedig. Yn 2018, gwnaethom ni ffurfioli'r gwaith hwn yn fusnes a ysgogwyd gan ein gweledigaeth o ddarparu offeryn diagnostig cost-effeithiol a dibynadwy y gellir ei dyfu a'i ddefnyddio'n hawdd.
Mae ein prawf diagnostig yn cyfuno technoleg arloesol â dull sy'n canolbwyntio ar y claf, gan ei wneud e’n fforddiadwy ac yn hygyrch. Gan ddefnyddio pŵer technoleg laser ac AI, mae ein prawf gwaed syml, anfewnwthiol yn helpu i ddod o hyd i arwyddion cynnar o ganser y coluddyn. Mae'r dechnoleg newydd hon yn newid sylweddol oherwydd gall ganfod canser a thyfiannau cyn-ganseraidd o un sampl gwaed yn unig.
Does dim angen unrhyw gemegau arbennig na chamau cymhleth ar ein prawf i baratoi'r sampl gwaed, ac mae'n osgoi'r angen am weithredoedd mewnwthiol megis colonoscopïau, gan ei wneud e’n haws ac yn fwy cyfforddus i gleifion.
Rydyn ni wedi adeiladu tîm o wyddonwyr, clinigwyr ac arweinwyr busnes medrus iawn sy'n rhannu ymrwymiad dwfn i achub bywydau. O arloesi yn y labordy i'r datblygiad busnes sy'n ysgogi ein cenhadaeth, mae CanSense yn bodoli i wneud gwahaniaeth pendant ym maes canfod canser cynnar. Rydyn ni ar fin cael effaith barhaol ar y frwydr yn erbyn canser, gan ddangos bod gan arloesi yng Nghymru le ar lwyfan y byd.
Sut mae Rhaglen Cyflymu Twf Busnes Cymru (BWAGP) wedi cefnogi twf a datblygiad CanSense?
Mae BWAGP wedi bod yn chwyldroadol i CanSense, gan ein tywys ni drwy gamau hanfodol twf. Galluogodd cymorth y rhaglen ni i sefydlu fframwaith ariannol cadarn yn gynnar, gyda chymorth cyfrifwyr ac ymgynghorwyr profiadol a'n helpodd ni i greu cynllun ariannol cynaliadwy. Y tu hwnt i hynny, chwaraeodd cymorth BWAGP ran sylweddol wrth ddiffinio ein cenhadaeth graidd a'n gwerthoedd tîm, sydd wedi dod yn rhan sylfaenol o'n diwylliant.
Roedd cymorth BWAGP yn ymestyn i feysydd AD, cydymffurfiaeth a datblygu polisi, gan ganiatáu inni osod seiliau gweithredol cadarn. Roedd eu cymorth marchnata nhw hefyd yn amhrisiadwy, gan ein helpu ni i gyfleu ein stori'n effeithiol a chodi ymwybyddiaeth o CanSense yn arloeswr Cymreig sydd ag effaith fyd-eang. Yn fwy diweddar, gwnaethom ni elwa o arweiniad BWAGP ar hyfforddiant cydraddoldeb ac amrywiaeth, sydd wedi meithrin diwylliant cynhwysol o fewn ein tîm.
Pa heriau mae CanSense wedi'u hwynebu, a sut maen nhw wedi llunio'r cwmni?
Fel unrhyw gwmni arloesol yn y sector Technoleg Feddygol, fe wynebon ni sawl her, o sicrhau cyllid i lywio gofynion rheoleiddiol. Roedd datblygu dyfais ddiagnostig newydd o'r dechrau yn gofyn am wydnwch a gweledigaeth glir. Roedd rhaid i ni hefyd godi ymwybyddiaeth ynghylch canfod canser cynnar—her o ystyried y diffyg gwybodaeth cyffredinol am ei effaith ar gyfraddau goroesi.
Roedd ein partneriaeth â BWAGP yn ein galluogi i fynd i'r afael â'r rhwystrau hyn yn effeithiol. Galluogodd eu canllawiau ariannol a strategol nhw ni i lywio gofynion rheoleiddiol yn hyderus a'n helpu ni i bennu map cadarn ar gyfer ehangu. Cryfhaodd pob her ein ffocws gan atgyfnerthu ein hymrwymiad i wneud canfod canser cynnar yn hygyrch ledled y byd.
Wrth edrych yn ôl, beth fyddech chi'n ei wneud yn wahanol pe gallech chi ddechrau eto?
Pe gallem ni fynd yn ôl, byddem ni’n dal i ddechrau drwy ddechrau. Mae dechrau symud yn hanfodol, hyd yn oed os nad yw popeth yn ei le yn berffaith. Wedi dweud hynny, rydyn ni wedi dysgu pwysigrwydd ymchwil drylwyr a deall y dirwedd gystadleuol cyn gwneud penderfyniadau mawr. Mae gwrando ar wahanol safbwyntiau - yn enwedig y rhai a allai herio ein rhagdybiaethau - wedi bod yn amhrisiadwy.
Beth oedd yr achlysur gyda CanSense rydych chi’n fwyaf balch ohono?
Ein hachlysuron gorau oedd gweld CanSense yn cael ei gydnabod ar lwyfan y byd ar gyfer canfod canser cynnar. Mae adeiladu tîm sy'n rhannu ein hymrwymiad i fynd i'r afael â mater iechyd mor hanfodol wedi bod yn hynod werthfawr. Mae pob gwobr, o wobr NIHR i Wobr Dewi Sant, yn dyst i ymroddiad ein tîm, ond daw ein balchder mwyaf o wybod bod gan ein gwaith ni’r potensial i achub bywydau.
Dyna sy'n ein cymell ni yn ein gwaith bob dydd.
Sut mae bod yn gwmni o Gymru wedi dylanwadu ar hunaniaeth CanSense?
Mae ein treftadaeth Gymreig yn rhan hanfodol o'n hunaniaeth. Rydyn ni’n falch o fod yn datblygu datrysiad yng Nghymru i fynd i'r afael â phroblem iechyd fyd-eang. Mae'r ymdeimlad hwn o hunaniaeth a balchder o fod "Wedi ein Gwneud yng Nghymru" wedi llunio ein dull gweithredu, gan ein cysylltu ni â chymunedau lleol ac yn sail i'n diwylliant sy'n cael ei yrru gan genhadaeth. Mae ein gwreiddiau Cymreig hefyd yn ein helpu ni i sefyll allan yn rhyngwladol, gan ddangos y gall arloesi o'r radd flaenaf ddod o unrhyw le, hyd yn oed o wlad fach ond balch fel Cymru.
Pa gyngor fyddech chi'n ei roi i entrepreneuriaid eraill?
- Diffiniwch eich gwerthoedd craidd a byw yn unol â’r rhain. Mae gwerthoedd yn llywio pob penderfyniad, y bobl a gyflogwn a’n rhyngweithio.
- Cyflogwch ar sail agwedd ac ymrwymiad. Gellir dysgu sgiliau, ond mae gwerthoedd a rennir yn hanfodol.
- Gweithredwch a daliwch ati i symud. Gall aros am yr “union” funud ohirio gwersi gwerthfawr.
- Dewiswch y buddsoddwyr cywir. Gall buddsoddwyr cefnogol ac alinio fod yn drawsnewidiol.
- Adeiladwch rwydwaith cadarn. Mae llwyddiant ym maes Technoleg Feddygol yn gofyn am gydweithrediad a chymorth gan rwydwaith helaeth.
Cliciwch yma i ddysgu rhagor am CanSense.
Cliciwch yma am ragor o wybodaeth am Raglen Cyflymu Twf Busnes Cymru.