Er bod James yn gweithio fel Swyddog Gweithredol Datblygu’r Diwydiant gyda Hybu Cig Cymru (HCC), roedd wedi bod eisiau ffermio erioed a chafodd y cyfle i ymgymryd â Gwaelod-y-Rhos lle mae bellach yn byw gyda’i ddyweddi, Gwawr, ac yn rhedeg y daliad ochr yn ochr â’i swydd oddi ar y fferm.
Trwy ei rôl gyda HCC, casglodd syniadau o ffermydd a systemau eraill ond nid oedd ganddo’r hunanhyder i gymryd y cam nesaf a rhoi rhai o’r rhain ar waith.
“Roeddwn i’n euog o ddod yn ôl o ddigwyddiadau gyda syniadau newydd ond heb roi’r hyn roeddwn i wedi’i ddysgu ar waith,’’ mae’n cofio.
I roi’r hwb hwnnw iddo, gwnaeth gais i fod yn rhan o Raglen Fentora Cyswllt Ffermio a sicrhaodd fentor, sef ffermwr bîff a defaid, John Yeomans.
Roedd John yn ffrind ac yn gymydog agos iddo, yn ffermio yn Llwyn Y Brain, Adfa, ond roedd mentora yn rhoi strwythur mwy ffurfiol i James gael ei gyngor a'i arweiniad.
“Fe roddodd yr ysbrydoliaeth yr oeddwn ei angen i fwrw ymlaen a rhoi’r pethau hyn ar waith; mae John wedi bod yn dda iawn yn gwneud hynny.’’
Ers sefydlu’r berthynas fentora honno ddwy flynedd yn ôl, mae James wedi newid o stocio sefydlog i bori cylchdro, wedi arbrofi gyda thyfu gwahanol gnydau a glaswellt ac wedi addasu ei ddull o reoli chwyn.
O ganlyniad, mae'n dweud bod ei fusnes mewn sefyllfa gryfach o lawer.
“Rydym ni bellach yn y lle gorau rydym ni erioed wedi bod ynddo o ran pori, ac mae’r ddiadell yn fwy cynhyrchiol ac iachach.”
“Roedden ni wedi rhoi cynnig ar ychydig o bori cylchdro ond fe wnaeth John ein hysgogi i fwrw ymlaen a’i gyflwyno ymhellach.’’
Gosodwyd sawl mil o fetrau o ffensys trydan i greu'r system bori honno.
Mae’r fferm bellach yn tyfu llawer mwy o laswellt ac yn cadw’r ansawdd gorau o flaen y defaid.
Mae isrannu'n badogau yn caniatáu cyflenwad cyson o aildyfiant ffres, meddai James.
“Mae’n golygu bod â’r hyder i wybod y bydd digon o laswellt o’n blaenau ond na fydd yn heneiddio cyn i ni fod ei angen ar gyfer pori.’’
Mewn cyfnodau o dwf uchel, gall addasu'r cylchdro a thynnu padogau allan i'w pori.
Eleni roedd yr holl silwair sydd ei angen ar gyfer porthiant y gaeaf wedi'i dorri erbyn yr ail wythnos ym mis Mehefin, sef y tro cyntaf i hynny ddigwydd.
“Rydym ni ymhell ar y blaen i ble roedden ni,’’ meddai James.
Y llynedd penderfynodd dyfu maglys fel arbrawf a chan fod natur wlyb ei fferm yn golygu mai siawns ydoedd, cynghorodd John ef i gynnwys Rhonwellt fel gwair.
Profodd hyn yn gyngor amhrisiadwy wrth i’r maglys fethu a’r Rhonwellt ffynnu, cymaint nes iddo gael ei dorri ar gyfer silwair ym mis Mai, sef y cynharaf y mae James erioed wedi torri gwair i’w gadw; roedd yr adladd yn darparu porfa lân i'w famogiaid a'i ŵyn.
“Roedd yn gwneud llawer o synnwyr i gynnwys Rhonwellt ac oherwydd bod John yn cadw llygad arna’ i ac yn rhoi cyngor, roedd gen i’r hyder i’w wneud,’’ meddai.
Mae gwelliannau hefyd wedi'u gwneud i reoli chwyn.
Dros y blynyddoedd, mae llawer o gaeau wedi cael eu haredig a'u hailhadu, wrth i James dreialu tyfu gwahanol gnydau, ond arweiniodd tarfu ar y pridd at faich chwyn uchel.
“Os ydych chi’n tyfu unrhyw beth heblaw glaswellt, rydych chi’n gyfyngedig o ran rheolaethau cemegol ac nid yw chwistrellu cystal â hynny i’r amgylchedd nac i’r pridd yn y tymor hwy,’’ meddai James.
“Rydym nawr yn mynd i’r afael â’r mater gyda gwell rheolaeth o laswellt, gan roi cyfle i laswellt drechu’r chwyn trwy bori wedi’i gynllunio.
“Rydym wedi gweld gwahaniaeth mawr gyda glaswellt yn trechu’r chwyn.’’
Mae James hefyd yn bwriadu symud i ffwrdd o aredig fel adnodd amaethu ac yn hytrach bydd yn rhoi cynnig ar dros-hadu.
Unwaith eto, mentora John sydd wedi rhoi’r hyder iddo roi cynnig ar hyn.
“Nid yw John yn credu’n fawr mewn aredig a gallaf weld y synnwyr mewn dros-hadu oherwydd nid yw’n tarfu ar strwythur a chemeg y pridd, ac yn golygu nad ydym yn tarfu ar hadau chwyn.’’
Heb Raglen Fentora Cyswllt Ffermio, dywed James ei fod yn annhebygol o fod wedi gwneud y penderfyniadau dewr y mae wedi’u gwneud yn ystod y ddwy flynedd ddiwethaf.
Mae’n ddiolchgar ei fod wedi cael y cyfle hwnnw ac yn gweld dyfodol disglair i’r fferm.
“Rydym nawr mewn sefyllfa i edrych ar sut y gallwn ymestyn popeth ymhellach, efallai gadw mwy o ddefaid neu fath gwahanol o famog, neu ddod â gwartheg yn ôl fel adnodd rheoli ychwanegol yn y system bori cylchdro.
“Mae gennym ni fusnes rydym ni’n gwybod sy’n gweithio, rydym ni’n gwybod bod gennym ni ddigon o laswellt, rydym ni nawr eisiau canolbwyntio ar sut gallwn ni gael yr elw mwyaf ohono.’’
Am ragor o wybodaeth am Raglen Fenotra Cyswllt Ffermio, ewch i: https://businesswales.gov.wales/farmingconnect/cy/busnes/mentora